تعریف
رمزگذاری، فرآیند رمزنگاری یا درهم‌سازی داده‌هاست به‌گونه‌ای که بدون داشتن کلید رمزگشایی مناسب، خواندن یا استفاده از آنها ممکن نباشد. رمزگذاری نقطه پایانی (Endpoint Encryption) به‌طور خاص از سیستم‌عامل در برابر حملاتی نظیر حمله “Evil Maid” محافظت می‌کند؛ حملاتی که می‌توانند keylogger نصب کرده یا فایل‌های بوت را خراب کنند. همچنین این فناوری فایل‌های ذخیره‌شده روی لپ‌تاپ، سرور، تبلت و سایر نقاط پایانی را قفل می‌کند تا از دسترسی غیرمجاز جلوگیری شود.
نیاز سازمانی
سازمان‌ها از نرم‌افزارهای رمزگذاری نقطه پایانی برای محافظت از اطلاعات حساس در محل ذخیره‌سازی و در حین انتقال بین نقاط پایانی استفاده می‌کنند. پرونده‌های درمانی، اطلاعات حساب بانکی، شماره‌های تأمین اجتماعی و نشانی منزل از جمله اطلاعاتی هستند که معمولاً رمزگذاری می‌شوند.
انواع استانداردهای رمزگذاری
دو استاندارد رمزگذاری رایج عبارت‌اند از:
- RSA (ریوست، شامیر، ادلمن): اغلب برای انتقال داده‌ها از یک نقطه پایانی به نقطه دیگر استفاده می‌شود. از رمزگذاری نامتقارن استفاده می‌کند، یعنی برای رمزگذاری یک کلید و برای رمزگشایی کلید دیگری در مقصد استفاده می‌شود.
- AES-256: یک استاندارد رمزگذاری متقارن است که بیشتر برای رمزگذاری داده‌ها در فضای ذخیره‌سازی (مانند هارد دیسک یا فلش USB) استفاده می‌شود. آژانس‌های دولتی و سازمان‌های حساس اغلب از این استاندارد استفاده می‌کنند. این استاندارد جایگزین استاندارد قدیمی‌تر DES شده که در برابر حملات brute-force آسیب‌پذیرتر بود.
معیارهای تأییدیه نرم‌افزارهای رمزگذاری
- FIPS 140-2: استاندارد امنیتی رایانه‌ای دولت ایالات متحده توسط NIST.
- Common Criteria: استاندارد و برنامه بین‌المللی ارزیابی امنیت فناوری اطلاعات.
دلایل نیاز سازمان‌ها به رمزگذاری نقطه پایانی
سازمان‌ها به دلایل مختلفی نیاز به رمزگذاری داده‌ها دارند:
-
در صنایع پیشرفته مانند داروسازی یا توسعه نرم‌افزار برای محافظت از تحقیق و توسعه در برابر رقبا.
- در صنایع مقررات‌محور مانند درمان و خدمات مالی برای رعایت قوانین دولتی.
-
استاندارد PCI-DSS نیز الزام می‌کند که خرده‌فروشان اطلاعات کارت‌های اعتباری مشتریان را رمزگذاری کنند.
حتی سازمان‌های بدون الزامات قانونی نیز نگران امنیت داده‌ها هستند، چراکه نشت اطلاعات می‌تواند منجر به تبلیغات منفی، از دست دادن مشتریان و دعاوی حقوقی شود.
بر اساس مطالعه موسسه Ponemon، متوسط هزینه از دست رفتن یا سرقت هر رکورد اطلاعات حساس و محرمانه حدود ۱۴۸ دلار است. بنابراین یک رخنه متوسط شامل ۱۰۰,۰۰۰ رکورد می‌تواند ۱۵ میلیون دلار هزینه داشته باشد.
رمزگذاری، بخشی حیاتی از استراتژی امنیت داده‌ها به‌صورت لایه‌ای است و معمولاً در کنار فایروال، پیشگیری از نفوذ، ضدبدافزار و پیشگیری از نشت داده استفاده می‌شود. رمزگذاری به‌عنوان آخرین لایه از داده‌ها در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت می‌کند.
انواع رمزگذاری نقطه پایانی
دو نوع اصلی رمزگذاری نقطه پایانی وجود دارد:
رمزگذاری کل دیسک (Whole Drive Encryption)
- کل دستگاه (مثلاً لپ‌تاپ یا سرور) را به‌جز بخش Master Boot Record رمزگذاری می‌کند.
- بدون وارد کردن پین یا رمز عبور، استفاده از دستگاه ممکن نیست.
- در صورت مفقودی، دسترسی به داده‌ها عملاً غیرممکن می‌شود.
- رمزگذاری به‌صورت خودکار انجام می‌گیرد.
دو روش برای احراز هویت کاربران وجود دارد:
- احراز هویت بعد از بوت شدن: ابتدا سیستم‌عامل راه‌اندازی می‌شود، سپس کاربر وارد سیستم می‌شود.
- احراز هویت قبل از بوت شدن (Pre-boot Authentication): کاربر باید قبل از راه‌اندازی سیستم‌عامل، رمز عبور وارد کند. این روش امن‌تر است و جلوی ابزارهایی مانند Windows password cracker را می‌گیرد.
رمزگذاری فایل، پوشه و رسانه‌های قابل حمل (FFRM)
- فقط فایل‌ها یا پوشه‌های مشخص‌شده رمزگذاری می‌شوند.
- فایل‌ها روی درایوهای محلی، اشتراک‌های شبکه یا رسانه‌های USB رمزگذاری می‌شوند.
- داده‌ها تا زمانی که توسط کاربر مجاز باز نشوند، رمزگذاری باقی می‌مانند.
بر خلاف رمزگذاری کل دیسک که پس از ورود کاربر تمامی داده‌ها را باز می‌کند، رمزگذاری فایل‌محور حتی پس از خروج فایل از سازمان هم از داده محافظت می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر فایلی رمزگذاری‌شده به‌عنوان پیوست ایمیل ارسال شود، دریافت‌کننده باید احراز هویت شود تا بتواند آن را باز کند.
سازمان‌ها می‌توانند سیاست‌هایی تعریف کنند تا مشخص شود چه نوع داده‌هایی و تحت چه شرایطی باید رمزگذاری شوند. پس از پیکربندی، نرم‌افزار رمزگذاری به‌صورت خودکار این سیاست‌ها را اجرا می‌کند.
مدیریت رمزگذاری نقطه پایانی
راهکارهای جامع رمزگذاری نقطه پایانی این امکان را می‌دهند که تیم‌های فناوری اطلاعات بتوانند تمام نقاط پایانی رمزگذاری‌شده را به‌صورت متمرکز مدیریت کنند. این موضوع بهره‌وری را افزایش داده و نیاز به جابجایی بین کنسول‌های مختلف را کاهش می‌دهد. راهکارهایی که از محصولات رمزگذاری چند شرکت پشتیبانی می‌کنند، باعث کاهش هزینه‌های اداری و نگهداری نیز می‌شوند.
یک کنسول مدیریتی مرکزی این مزایا را ارائه می‌دهد:
-
دید بهتر نسبت به وضعیت رمزگذاری تمامی دستگاه‌ها.
-
انجام حسابرسی روی کاربرد رمزگذاری برای اثبات انطباق در صورت مفقودی لپ‌تاپ یا فلش.
قابلیت‌های مدیریتی در نرم‌افزار رمزگذاری نقطه پایانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-
داشبورد مرکزی با گزارش‌های وضعیت.
-
پشتیبانی از محیط‌های رمزگذاری ترکیبی.
-
مدیریت کلیدها (ایجاد، توزیع، نگهداری و حذف).
-
تعریف و اعمال سیاست‌های رمزگذاری.
-
استقرار خودکار agent روی نقاط پایانی.
-
شناسایی دستگاه‌هایی که فاقد نرم‌افزار رمزگذاری هستند.
-
قفل کردن دستگاه‌هایی که به‌طور خودکار گزارش وضعیت نمی‌دهند.
اهمیت رمزگذاری نقطه پایانی
رمزگذاری یک لایه حیاتی در زیرساخت امنیتی سازمان است. ابزارهایی مانند فایروال، سامانه پیشگیری از نفوذ و کنترل دسترسی نقش کلیدی دارند، اما به‌دلیل افزایش حملات و نقض داده‌ها، رمزگذاری نقش مهمی در محافظت از داده‌ها حتی پس از خروج از سازمان ایفا می‌کند. رمزگذاری یکی از مؤثرترین راهکارهای دفاع در برابر سرقت و افشای داده‌ها محسوب می‌شود.
